Yeni ekonomi yönetimiyle seçim sonrası ağır vergiler getiren hükümet, bu yolla cari açığın azalmasını, bütçe disiplininin de sağlanmasını hedefliyor. Otomotiv sektöründe de bu kapsamda adım atılacağı belirtiliyor. SÖZCÜ’nün konuştuğu otomotiv sektör temsilcileri, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrah limitlerinin yüzde 20 civarında artırılmasının beklendiğini ifade etti. Araçların ham fiyatları üzerinden alınan ÖTV miktarı yüzde 45’ten başlayıp yüzde 80’e kadar çıkıyor. Ancak Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle tüm araçlar yüzde 80’lik ÖTV diliminde yer alıyor. Türkiye’de üretilen araçların rekabette öne çıkması için getirilen matrah düzenlemesinin artık bir işe yaramadığını söyleyen sektör temsilcileri, piyasada ithal araçlarının payının arttığını ve buna müdahale edileceğini kaydettiler.
Spekülatif talep öne çıktı
Otomotiv pazarında ocak-haziran döneminde özellikle spekülatif talebin öne çıktığını dile getiren MAİS AŞ Genel Müdürü Berk Çağdaş, alınan tedbirlerin işe yaradığını söyledi. Ekonomik beklentiler, kurların yükselmesi ve daha da yükselecek olmasının talebi artırdığını kaydeden Çağdaş, “Bu özellikle ocak-haziran döneminde bakıldığında satışların yüzde 40-45’inin spekülatif amaçlı alımlardan kaynaklı olduğunu net olarak ben kendi markamız için söyleyebilirim. Pazarda da çok değişik olduğunu açıkçası düşünmüyorum. İkinci yarı yılda birinci yarı yıl gibi bir talep fazlasının olacağını zannetmiyorum” dedi.
İthalat oranı hızla artıyor
Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) verilerine göre, 2023 yılı Ocak-Haziran döneminde toplam pazar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 55 artarak 581 bin 109 adet oldu. Bu dönemde otomobil pazarı ise yüzde 55 arttı ve 429 bin 870 adet olarak gerçekleşti. Temmuz ayında da araç satışlarının 100 bin adet civarında olduğu, böyle devam etmesi durumunda yıl sonunda iç pazarın 1 milyon adedi geçeceği belirtiliyor. 2021’de yüzde 56.3, 2022’de ise yüzde 55.3 olan ithal araç oranı, bu yılın ilk 6 ayında yüzde 60.6’ya yükseldi. Çoğu dönem dış ticaret fazlası veren sektörde ithalatın payının artmasıyla tablonun tersine dönmesi ihtimali var. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, motorlu kara taşıtları, aksam ve parçaları ihracatı bu yılın ilk 6 ayında 2022’nin aynı dönemi ile karşılaştırıldığında yüzde 16.4 artarak 15.1 milyar dolar oldu. İthalat ise aynı dönemde yüzde 81.7 artışla 13.9 milyar dolara ulaştı.
İlgi elektrikli araca kayıyor
Artan maliyetlerinin sürücüleri daha ekonomik alternatiflere yönlendirdiğini söyleyen Motor Aşin CEO’su Saim Aşçı, elektrikli araçlara olan ilginin gün geçtikçe arttığını belirtti. Aşçı, “Özellikle benzin fiyatlarının gün geçtikçe artmasının bir sonucu olarak tüketicinin elektrikli araç tercihini işletme maliyetinin çok daha düşük olması sebebiyle hızlandıracağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
Alım gücüne göre matrah
Hemen her dönemde yeni ÖTV düzenlemelerinin ağustos ayına denk geldiğini anlatan Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, sıfır araç fiyatlarındaki artışa rağmen talebin devam ettiğini söyledi. Karakaş, “Rekor satışların etkisiyle ÖTV’de artık en alt baremin yüzde 100 olacağı, her ÖTV diliminde 20’şer puanlık artış yapılacağı öngörüleri hakim. Vatandaşın alım gücüne uygun matrah adil olur” diye konuştu.
